قیمت فرش دستباف قدیمی بر چه اساسی تعیین می شود؟

قیمت فرش دستباف قدیمی، بر اساس معیار های مختلفی ارزیابی و تعیین می شود. فرش دستباف، یکی از ارزشمندترین و گرانترین کالاهای نفیس کشور است. فرش های دستباف جزو کالاهایی است که هر چه از عمر آن بگذرد، قیمت آن افزایش می یابد.

این روزها خرید و فروش فرش دستباف، رونق یافته است. انواع فرش در قالب قالی، قالیچه، تابلو فرش، پادری فرش و … در بازارهای فرش معامله می شود. بسیاری از افراد به دلایل مختلف از جمله تغییر دکوراسیون، اقدام به خرید یا فروش انواع فرش دستباف می کنند.

آنچه که مسلم است، بسیاری از فرش های دستباف قدیمی، به عنوان فرش دست دوم فروخته می شوند. در واقع مشتری به این موضوع آگاه است. فرش های دستبافت دست دو، ارزش و اهمیت زیادی دارند. هر چه از عمر آنها بگذرد و اصطلاحا پاخور بیشتری داشته باشد، ارزش آن بیشتر است. بنابراین، یکی از فاکتورهای تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی بر اساس سن فرش تعیین می شود.

دلایل فروش فرش دستباف قدیمی

همانطور گفتیم، هر چه از عمر فرش های دستباف بگذرد، ارزش مادی آن بیشتر می شود. اما چرا برخی باید فرشی که گرانتر شده است و ارزش آن افزایش یافته را بفروشند؟

افراد به دلایل مختلف از قبیل موارد زیر فرش های خود را می فروشند:

• عدم قابلیت استفاده

برخی افراد به علت جابجایی، قادر به استفاده از فرش خود نیستند. مثلا برای آن فرش جایی ندارند یا ابعاد آن مناسب فضای جدید نیست.

• تغییر در دکوراسیون و ایجاد تنوع در سبک دکور فضا

برخی افراد به صرف تغییر در سبک و رنگ دکوراسیون محیط زندگی شان، به تعویض یا فروش فرش دستباف، روی می آورند.

• فروش به علت نیاز مالی یا سرمایه گذاری

برخی از افراد، با پولی که از فروش فرش دستباف قدیمی خود بدست می آورند، آن پول را برای خرید کالا یا سرمایه گذاری در کار دیگر هزینه می کنند.

• آسیب دیدگی فرش

فرش های دستباف، به علت ماهیت طبیعی خود، زودتر از فرش های ماشینی در معرض خطر آسیب دیدگی قرار می گیرند. به عنوان مثال ممکن است توسط حمله بید آسیب دیده و سوراخ شوند که در نتیجه نیاز به ترمیم و رفو خواهند داشت. اما گاهی فرش های رفو شده مورد تایید برخی از خانم های خانه نیست که در نتیجه ترجیح می دهند تا فرش دستباف خود را بفروشند.

فراموش نکنید چنانچه تصمیم به فروش فرش دستباف خود دارید باید نکات مربوط به فروش را بهتر بدانید.

نحوه تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی

بسیاری از وسایل کهنه و قدیمی مثل عتیقه جات، بعد از گذشت سالها، بر قیمت آنها افزوده می شود. فرش های دستباف نیز، جزو کالاهای عتیقه محسوب می شوند و هر چه طول عمرشان بیشتر باشد، قیمت آنها بیشتر است. بخصوص اگر یک فرش دستباف اصیل باشد. بنابراین فاکتورهای زیر در تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی مورد نظر قرار می گیرد.

• نوع بافت فرش

اولین فاکتور برای تعیین قیمت فرش های قدیمی، دستباف بودن آن است.

• سن و قدمت فرش

فاکتور دوم سن و مدت زمان بافت آن است. هرچه فرش کهنه تر و قدیمی تر باشد، ارزش مادی آن بیشتر است. چنانچه فرش دست دوم شما، سن کمی داشته باشد، قیمت آن نسبت به همتای نو و دست اولش کاهش می یابد .

• ظاهر و چهره فرش

ظاهر فرش، یک فاکتور دیگر برای اعلام قیمت فرش دستباف قدیمی شماست. برای تعیین قیمت، ظاهر فرش را با توجه به اینکه چقدر نو مانده یا نخ نما شده است و فرش با چه ترکیب رنگ و نقشی بافته شده است وارسی می کنند.

• انطباق نقشه با طرح بافته شده

زمانی که می خواهید قیمت فرش دستباف قدیمی را تعیین کنید، باید به انطباق نقشه با طرح بافته شده نیز توجه کنید. در کارشناسی فرش و تعیین قیمت، این نکته خیلی مهم است.

• ویژگی های بافت

ویژگی های بافت، از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت فرش دستباف قدیمی شماست. تعداد رجشمار فرش، تراکم  بافت، پودکشی مناسب، عدم کوبیدگی، شیرازه، هم سطح یا یک دست بودن متراژ فرش و … در حین قیمت گذاری سنجیده و بر مبنای آن فرش شما تعیین قیمت می شود.

• مساحت فرش

مساحت فرش و ابعاد آن در تعیین قیمت فرش یک فاکتور مهم است. هر چه فرش شما در ابعاد بزرگتر بافته شده باشد، قیمت آن بیشتر است. قطعا قیمت یک قالی 12 متری خیلی بیشتر از قالی 9 متری است و البته قیمت هر دوی اینها از قالیچه و پادری بالاتر است.

• جنس الیاف

جنس و ماهیت نخ های به کار رفته در بافت فرش، یکی دیگر از فاکتورهای تعیین قیمت است. بهترین و بیشترین الیاف طبیعی که در بافت فرش استفاده می شود، الیاف، ابریشم ، کرک و پشم است. هر یک از این موارد با توجه به ویژگی هایی که دارند، بر قیمت تعیین شده فرش اثر گذارند. این نکته مهم را هم به خاطر داشته باشیم که الیاف نیز از نظر میزان کیفیت، طبقه بندی می شوند.

بدیهی است الیاف فرش درجه یک، با درجه 3  نسبت به هم تفاوت قیمت دارند. هر چه کیفیت مواد اولیه بهتر باشد، قیمت بالاتر است و تولید فرش دستباف با کیفیت بالاتری انجام می گردد و در نتیجه هزینه تمام شده و همچنین هزینه خواب سرمایه بیشتر خواهد بود که این موضوع به طور مستقیم در قیمت فرش تاثیرگذار است.

علاوه بر آن، نحوه تولید مواد اولیه نیز، در قیمت نهایی فرش تاثیرگذار است. به عنوان مثال اگر پشم انتخابی شما با هر درجه کیفی با دستگاه ریسیده شده باشد، قیمت تمام شده نخ پشمی کمتر از الیاف پشمی است که با دست ریسیده شده باشد.

 عوامل تعیین کننده قیمت فرش دستباف قدیمی

جنس و حجم استفاده از  انواع نخ، در قیمت فرش دستباف اثرگذار است.

• نخ ابریشمی

 فرش های دستباف ابریشم، جزو گرانترین فرش های دستباف است. حجم ابریشم مصرفی در تعیین قیمت آن یک فاکتور محسوب می شود. قیمت فرش دستباف ابریشمی بر اساس میزان استفاده از ابریشم در محصول متغیر می باشد.

فرش های ابریشمی به صورت تمام ابریشم، کف ابریشم و گل ابریشم بافته می شوند. حجم ابریشم مصرفی در آنها متفاوت است. از این رو، قیمت تعیین شده بر اساس متراژ فرش و حجم ابریشم بکار رفته در بافت محاسبه می شود.

میزان ابریشم موجود در هر نوع فرش ابریشمی:

فرش دستباف تمام ابریشم

در این فرش کلیه نخ های تار (چله)، پود و نخ خاب (پرز) از جنس ابریشم است.

فرش دستباف کف ابریشم

در این نوع فرش جنس نخ پرز به کار رفته در زمینه یا کف فرش، ابریشمی است. گاهی نخ پود و چله هم از ابریشم است.

فرش دستباف گل ابریشم

در فرش های دستباف گل ابریشم، گل ها و نقوش فرش از جنس ابریشم است و زمینه فرش از جنس دیگری می باشد.

فرش چله ابریشم

در این فرش چله کشی با نخ ابریشمی انجام می شود. نخ خاب می تواند از هر جنسی باشد.

نکته: قیمت فرش دستباف قدیمی که با الیاف ابریشم بافته شده باشد معمولا نسبت به سایر فرش های دستباف گرانتر است.

• نخ پشمی

پشم، الیافی حیوانی است که از بدن حیواناتی مثل گوسفند به دست می آید. الیاف پشمی خاصیت درمانی دارند. بیشتر فرش های دستباف با الیاف پشمی بافته می شوند. فرش های پشمی، ویژگی های منحصر بفردی دارند. از جمله مقاومت در برابر حرارت، رنگ پذیری عالی، درخشندگی، مقاوم در برابر شستشو، انعطاف پذیری، مقاومت بالا و … از این رو فرش پشمی در طبقه فرش های گران قرار می گیرد.

فرش های پشمی، به اندازه فرش های ابریشمی لطیف نیستند اما به خاطر مرغوبیت، کیفیت، طول عمر و سایر ویژگی ها، طرفداران بسیاری دارند.

نکته مهم اینکه، در کنار همه این ویژگی ها، قیمت بسیار مناسبی دارند. البته میزان الیاف پشمی استفاده شده در فرش، در قیمت آن اثر گذار است که در برخی از فرش های دستباف، الیاف پشمی همراه با سایر الیاف از جمله ابریشم و کرک بافته می شود.

فرش های پشمی به چند گروه کلی تقسیم می شوند:

فرش تمام پشم

همانطور که از نام این فرش مشخص است کلیه نخ های بکار رفته در این فرش (پرز، تار و پود) از جنس پشم است.

فرش چله پشم

در فرش چله پشم، همانند نوع ابریشمی، فقط جنس نخ تار (چله) از جنس نخ پشمی است. پود و نخ خاب میتواند از جنس پشم یا هر نوع نخ دیگر باشد.

فرش گل پشم

در این فرش ها، عموما چله کشی و پود از جنس الیاف نخی و پنبه است. اما جنس نخ خاب یا فقط نقوش آن از جنس الیاف پشی است. نخ خاب این فرش ها می تواند ترکیبی از پشم و کرک، پشم و کتان یا پشم و ابریشم باشد.

قیمت فرش دستباف قدیمی تمام پشم، گرانتر از فرش پشمی است که چله کشی آن با نخ پنبه ای انجام شده باشد اما چنانچه فرش شما چله پشم باشد و نخ خاب آن از جنس ابریشم بافته شده باشد قیمت آن بسیار بیشتر است.

• نخ کرکی

کرک به موی حیوانات اهلی مثل بز و شتر گفته می شود. هنگامی که بدن حیوانات را شانه می کنید، این پشم ها یا موهای نازک لابه لای دانه های شانه گیر می کنند. از انواع الیاف کرک می توان به کرک شتر چه، کرک کشمیری، کرک گواناکو و شاهتوش اشاره کرد.

ضخامت کرک نسبت به پشم، کمتر است، از این رو ضخامت الیاف کرکی از الیاف پشمی کمتر است که بر این اساس می توان گفت فرش کرکی از فرش های پشمی ظریف تر است اما ظرافت آن نسبت به فرش ابریشمی کمتر است.

کرک ها، کوتاه و بسیار نازکند. نخ های کرکی یا الیاف کرکی، از ریسیدن و در هم تابیدن این کرکهای کوتاه و نازک تولید می شوند. از این رو نخ های کرکی بسیار نازکند. ثمره بافت فرش با ترکیب الیاف کرک و ابریشم، یک فرش بسیار جذاب و ظریف خواهد بود.

قیمت فرش دستباف قدیمی که از جنس کرک است نسبت به فرش های پشمی گران تر است اما از فرش های ابریشمی ارزان تر خواهند بود.

• برند

برخی هنرمندان بافنده یا طراح فرش، در این عرصه به نام، شهرت و حسن سابقه قابل توجهی رسیده اند. نام این هنرمندان به عنوان یک برند شناخته می شود. برخی از این هنرمندان، نام خود را به عنوان شناسه برند و امضا بر روی فرش بافته اند. این فرش ها به عنوان یک برند مطرح معرفی می شوند. قیمت فرش های دستباف قدیمی امضا شده و برند، بسیار بیشتر از فرش های بی امضا می باشد. زیرا اصالت، هویت و شناسنامه فرش را مطرح می کنند.

البته فقط یک امضا در فرش، نشانی برای برند بودن آن نیست. بهترین برند فرش دستباف ایرانی را بر مبنای منطقه ای که در آن بافته شده، میشناسند. به عنوان مثال بهترین برند فرش ایرانی مربوط به فرش های دستباف تبریز، فرش اصفهان، فرش هریس، فرش نائین، فرش کاشان، فرش مشهد، فرش همدان، فرش ابریشم قم، فرش بیجار کردستان و …. است.

• سبک بافت (شهری، روستایی، عشایری)

خیلی مهم است که بدانید فرش دستباف مورد نظر با چه سبکی بافته شده است. به طور کلی سه سبک بافت برای فرش ها تعریف می شود.

1. شهری

2. روستایی

3. عشایری

عموما، فرش هایی که در شهر بافته می شوند، بافت پیچیده تر و ظریف تری دارند. این فرش ها تراکم بافت بیشتری دارند و تحت نظارت متداوم سرمایه‌گذار، با دقت و ظرافت بیشتری بافته می شوند. از این رو زیبایی چشمگیرتر و کیفیت بالاتری دارند. در حالی که فرش های روستایی و عشایری، طرح و نقش ساده تری دارند. گاهی زاییده فکر بافنده اند و نقشه ندارند. تراکم و دقت بافت در آنها کمتر است. اغلب بدون نظارت یا نظارت کم، بافته می شوند و در نتیجه احتمال بروز رگه در رنگها، غلط‌بافی، کجی و … در بافت آنها بیشتر است. با این تفاسیر، قیمت فرش دستباف قدیمی شهری باف، گرانتر از فرش های روستایی و عشایری است.

• منطقه بافت

منطقه بافت فرش، یکی دیگر از فاکتورهایی است که در قیمت فرش اثر گذار است. برخی از شهرها پیشینه و سابقه بالایی در بافت انواع فرش دستباف، گلیم و گبه دارند. در حقیقت فرش های برخی مناطق به عنوان شناسنامه آن شهر یا المانی از آن شهر محسوب می شوند. مثل فرش دستباف بختیاری (فرش دستباف فارس)، فرش دستباف تبریز و …

منطقه بافت، اصالت و رزومه منطقه در زمینه بافت فرش، در تعین قیمت فرش دستباف قدیمی نقش مهمی دارد. به عنوان مثال فرش دستباف اصفهان از فرش های سلطان آباد اراک گرانتر است؛ زیرا فرش های اصفهان به علت ویژگی های منحصر به فردی که دارد، شناخته شده تر است و در بازار و صادرات جهانی جایگاه بالایی دارد و به عنوان یک فرش دستباف برند شناخته می شود.

در واقع محل بافت قالی در نوع کیفیت فرش نقش دارد. علاوه بر آن استفاده از نقوش اصیل محلی، تنوع رنگ‌، سبک بافت و گره ها، همچنین چگونگی تهیه و آماده سازی الیاف، رنگرزی آن، ابزار و … در مناطق مختلف جغرافیایی، متفاوت است. برخی از این فرش ها جایگاه خوبی در صنعت تجارت فرش دستباف دارند و به عنوان برند شناخته می شوند که از آن ها می توان به فرش کاشان، فرش ترکمن و فرش دستباف قم که قیمت بالاتری دارند اشاره کرد.

• وضعیت سلامت

آسیب های احتمالی از دیگر فاکتور های تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی و دست دوم است. بدیهی است، هر چه فرش قدیمی و کهنه شما، سالم تر باشد، قیمت آن بیشتر است. کارشناس اعلان قیمت، فرش را از جهت دو رنگ شدن زمینه، رنگ پریدگی، پارگی، سوختگی، آسیب ناشی از حمله حشراتی مثل بید، پوسیدگی و … بررسی می کند، سپس با توجه به حجم آسیب دیدگی یا ترمیم و رفو آن  قیمت را تعیین و مشخص می نماید. البته چنانچه کهنگی فرش دستباف شما بیشتر از 70 – 80 سال باشد و در دسته فرش های قدیمی سالم یا خیلی خاص قرار بگیرد، معیارها کمی تغییر می‌کنند.

نکات مهم در تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی

فاکتورهایی که در بالا به آن اشاره شد، جزو فاکتور های اصلی تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی محسوب می شوند. اما، برخی نکات هستند که در کمتر یا بیشتر شدن قیمت تعیین شده نقش دارند. از جمله:

• اگر ریشه های فرش آسیب دیده باشند، قیمت فرش کاهش می یابد.
• چنانچه خاب تغییر کرده باشد، قیمت فرش دستباف کهنه کاهش می یابد .
• استفاده از الیاف خالص، قیمت تعیین شده را افزایش می دهد.
• الیاف ابریشمی گرانتر از الیاف پشمی، و الیاف پشمی گرانتر از الیاف کرکی است که نسبت استفاده این الیاف در فرش دستباف شما، نتیجه قیمت را تعیین می کند.
• از آنجایی که فرش دستباف توسط نیروی انسانی بافته می شود، احتمال وجود نقص در آن وجود دارد .

دلایل خرید فرش دستباف قدیمی

دلایل زیادی برای خرید فرش دستباف وجود دارد اما کاملا واضح و مبرهن است که مردم فرش های دستباف را بیشتر از فرش های ماشینی می پسندند. فرش های دستباف، با توجه به ویژگی های منحصر بفردی که دارد، به عنوان یک کالای ارزشمند و بی نظیر مشهورند. بسیاری از افراد خرید فرش دستباف قدیمی را بیشتر دوست دارند، زیرا:

فرش های دستباف دست دوم نسبت به فرش های دستباف جدیدتر قیمت کمتری دارند و در نتیجه خرید آن مقرون بصرفه تر است. البته این در مورد برخی از فرش های شناسنامه دار و معروف قدیمی صدق نمی کند.

برخی از فرش های دستباف قدیمی، دچار سایش شده اند. در نتیجه به عنوان فرش وینتیج یا فرش نخ نما بفروش می رسند. فرش وینتیج دستباف، یک فرش کهنه جذاب است که امروزه سهم مهمی در دکوراسیون سنتی و حتی مدرن دارد. از این رو برخی از افراد، تمایل به خرید این فرش های قدیمی دارند.

هر چه کیفیت و ظاهر فرش دستباف قدیمی شما بهتر باشد، قیمت آن بیشتر است. البته همتراز با فرش های دستباف نو نیست.

این نکته را هم در نظر بگیریم که اگر سن و قدمت فرش شما خیلی زیاد باشد، ارزش آن بالاست. با وجود این نکاتی که گفته شد، قیمت فرش دستباف قدیمی، هرگز به حدی کم نمی شود که فرش را بی ارزش جلوه دهد. در هر صورت فرش شما بسیار نفیس و ارزشمند خواهد بود. کیفیت، در تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی نقش مهم و اساسی دارد.

نکات مهم بررسی کیفیت در قیمت فرش دستباف قدیمی

چنانچه قصد خرید، فروش و تعیین قیمت فرش دستباف قدیمی دارید، به موارد زیر دقت نمایید.

• میزان کارکرد فرش دستباف

خیلی مهم است که بدانید فرش شما چند سال مورد استفاده قرار گرفته است. آیا در محل شلوغ و پر رفت و آمدی بوده یا در فضایی کم رفت و آمد پهن شده و در این مدت چقدر شسته شده است. این اطلاعات برایتان روشن می کند که فرش شما چقدر دچار سایش و فرسایش شده است. در نتیجه می توانید تخمین بزنید در ازای مبلغی که پرداخت می کنید، چند سال دیگر می توانید از این فرش استفاده کنید.

• سالم بودن فرش دستباف

از سالم بودن ریشه و چله فرش مطمئن باشید. جنس نخ چله یا نخ تار، عموما نخی یا ابریشمی است. چله های ابریشمی کمتر مورد حمله حشراتی نظیر بید قرار می گیرند اما چون ظریف ترند، در مقابل سایش فرش با کف زمین ممکن است آسیب ببینند. آسیب دیدن چله منجر به پارگی فرش و از هم گسستگی گره ها و بافت فرش می شود.

پشت فرش را بررسی کنید که پاره و آسیب دیده نباشد. پودکشی و دانه بندی برخی از فرش ها از پشت آن به خوبی قابل بررسی و مشاهده است.

• میزان پاخوردگی فرش دستباف

پاخوردگی فرش یکی از اصلی ترین دلایل سایش یک فرش است. هر چه فرش پاخور بیشتری داشته باشد، پرزهای آن ساییده تر می شود. گاهی برخی فرش ها در مکانی پهن می شوند که یک سمت آن بیشتر از سمت دیگر در معرض رفت و آمد قرار می گیرد که در نتیجه پرز خواب در بعضی از قسمت ها کمتر از قسمت دیگر است. گاهی پاخوردگی بیش از حد منجر به از بین رفتن نخ پرز در برخی از فرش های دستباف می شود. از این رو میزان پاخوردگی در ظاهر فرش و قیمت فرش دستباف قدیمی تاثیرگذار است.

• واسطه های خرید و فروش فرش های دست دو

برخی از واسطه های خرید فرش دست دوم، این فرش ها را میخرند و مجدد با تعیین نرخ سود به سایر افراد می فروشند. اما برخی دیگر، فرش های قدیمی آسیب دیده را می خرند و سپس بخش های سالم فرش را جدا کرده و با دوختن تکه های جدا شده به صورت فرش چهل تکه می فروشند. فرش های چهل تکه نسل جدیدی از فرش های دستباف هستند که از فرش های قدیمی تولید می شوند. این افراد یا واسطه ها به عنوان یک تولید کننده شناخته می شوند. امروزه تقاضای خرید فرش های چهل تکه در بازار فرش بسیار بالاست.

ساده کارپت به عنوان یک شرکت تولید کننده انواع فرش چهل تکه در مدل های مختلف، فرش وینتیج، گلیم و گبه چهل تکه فعالیت می کند. شما می توانید برای اطلاع از قیمت فرش دستباف قدیمی چهل تکه، به سایت ساده کارپت مراجعه کنید. یا با کارشناسان ما تماس بگیرید.